Ik voelde mijzelf een beetje Bing Crosby toen ik kerstkaarten aan het schrijven was. Goed, de kaart zelf bevat niet meer dan mijn naam, maar de adressen zijn wel met de hand geschreven. Buiten sneeuwde het en ik kon langzaam gaan dromen van een witte kerst, met elke kerstkaart die ik schreef. Langzaam kroop het witte, koude winterpoeder hoger en legde het halve land plat.
Nu is het anders, de sneeuw is gesmolten en samen met regenstormen maakte het de wegen nat, zandplekken tot modderpoelen en de velden weer groen. Er is inmiddels alweer een groene kerst voorspeld. En dat vind ik jammer, want de magie met kerst is natuurlijk alleen nog maar sterker wanneer bij het gourmetten buiten een guur weer heerst en de sneeuw langs de ruiten dwarrelt.
Kerst is door de millennia vaak van betekenis verandert; de Romeinen waagden zich aan onbeheerste seksuele escapades, gaven elkaar cadeautjes en dronken zich een stuk in de kraag. En de Germanen zaten bibberend rond hun heilige boom die ze vol hadden gehangen met versiersels. Later is de geboorte van Christus eraan toegevoegd.
In onze seculiere samenleving is dat laatste meer komen te vervallen. Kerst is verworden tot een vreetfeest, een feest waar de balansdag de voordeur wordt uitgekieperd. Maar vooral een feest van gezelligheid en samenzijn. De lichtjes in de kerstbomen glinsteren vrolijk terwijl families bij elkaar zijn. Het is een dag om even de ellende van de wereld te vergeten.
Dat vind ik nog wel het mooiste aan kerst. De eindeloze verhalen die dit feest omringen. het is een haast Olympische gedachte dat de hele wereld even stilstaat. Dat er niet gevochten wordt en dat iedereen vrienden is van elkaar. Nu kan er ook moeilijk gevochten worden, want iedereen zit binnen rond de bakplaat. Een van de mooiste verhalen vind ik nog wel die van de kerstvrede tijdens de eerste wereldoorlog. Waar de Fransen en Britten de loopgraven verlieten om een potje kerstvoetbal te spelen met de Duitsers.
Maar de realiteit is natuurlijk hard. Want buiten de warme huizen zijn mensen die het minder hebben, die geen onbezorgde kerst kennen. Mensen op de vlucht, mensen in nood. Mensen te arm om iets aan kerst te kunnen doen, die eenzaam zijn en hopen op een glimp van hun familie. Een terrorist die hoopt en verwacht een letterlijke klapper te kunnen maken deze kerst. Mensen die moeten werken en mensen die hun laatste uren meemaken tijdens kerst. En daarmee ook een familie die de kerst eeuwig zal associëren met het overlijden van een van hen.
Zo loopt ook het kerstverhaal van de eerste wereldoorlog af. Het opperbevel vond het maar niets dat de soldaten niet op elkaar schoten en net deden of ze vrienden waren. Het jaar daarop volgden er dan ook strikte orders om ieder die de loopgraven verliet of naderde neer te schieten. kerst 1915 was de koude realiteit van oorlog. Van mensen weg van huis, in doodsangst voor iedereen.
Maar laten we deze kerst vieren dat wij het fijn hebben, dat de ellende even ver weg is en hopelijk achter de horizon verdwijnt. Ik wens iedereen een gelukkig en fijn kerstfeest. Eet smakelijk!