“Vader en dochter doen de dubbele hinkstapsprong, en video gaat viral.” Het is iets wat ik eigenlijk elke dag van, serieuze, nieuwsbronnen verneem. Ik heb het hier dus niet over een facebookadvertentie die mij probeert ergens naartoe te lokken. Maar de NOS, RTL of een van de kranten van de Mediagroep. Een paar weken geleden werd ik met een gelijkende titel bestookt.
Henk Poort en Floor Jansen hadden in Beste Zangers opgetreden. Een programma van de NPO. Ik vind dat Nightwish mooie muziek maakt (Floor Jansen) en dat Henk Poort goed kan zingen (Les Misèrables in de 90’s) dus toen het AD zei dat de video van hun gezamenlijk optreden “viral” was gegaan was ik hevig geïnteresseerd.
En inderdaad, hun vertolking van “The Phantom of the Opera” is puur kippenvel. En het is zeer zeker het bekijken, en vooral beluisteren waard. Maar mij gaat het over het woordje “viral”. Want daar schort het voor mij aan betekenis. Viral gaan betekent dat het vaak bekeken is. Het is vaak aangeklikt en in plaats van populair gaat het “viral”. Er wordt over gesproken op sociale media en het filmpje wordt te pas en te onpas gedeeld.
Op het moment dat ik keek had het filmpje misschien anderhalf miljoen kijkers. Ik heb het net nagekeken en nu heeft het iets meer dan drie-en-een-half miljoen kijkers. En ik geef toe, dat is veel. Ik spring al een gat in de lucht als mijn stukjes twintig keer worden gelezen en vijf likes krijgen. Dan is, alles boven een miljoen een godengetal. Maar het woord viral gebruiken?
Persoonlijk denk ik aan viral nog aan de oude betekenis ervan. Het is aanstekelijk. Het is viraal. Het is een Mexicaanse griep die om zich heen grijpt. Of beter: de Zwarte Dood die minstens vijfenzeventig miljoen doden eiste. Of de Spaanse Griep. Die eiste tussen de twintig en honderd miljoen mensenlevens, twintig procent van de wereldbevolking werd ziek. Dát is pas viraal. En dat is een getal waar Floor en Henk voorlopig nog niet aan toe zijn.
Het woordje “viral” of viraal is naar mijn mening dus een beetje heel erg aan inflatie onderhevig en er zijn ook geen heldere regels voor wat viraal is. Maar waar ik mij, weer bij die “serieuze” nieuwsbronnen aan kan ergeren is de focus die wordt gelegd op twitter. Want net zo makkelijk als een video viraal wordt genoemd bestempelen de nieuwssites twitter als de graadmeter van het land.
Heel vaak gaat het dan over een televisieprogramma waar op twitter, blijkbaar, vaak wordt gereageerd. En die tweets worden dan meteen gebruikt om het succes, of de teloorgang, van een programma aan te kondigen. En dat terwijl, volgens (een uitgebreide en secondenlange onderzoekssessie) Google er nog geen drie miljoen Nederlanders zijn met Twitter. Daarvan gebruikt een miljoen Nederlanders dagelijks Twitter om berichten te lezen, en om deze te plaatsen.
Misschien ben ik slecht in rekenen, maar mij lijkt het dat er meer Nederlanders zijn die géén twitter hebben dan wel! Waarom krijgt Twitter dan zo’n groot platform toebedeeld? Waarom wordt elke scheet van Zwarte Piet uitgelegd als extreem links of extreem rechts? En dat terwijl het, statistisch gezien, niks betekent! Waarom wordt een storm op Twitter meteen uitgelegd als een enorme volkswoede?
Een storm op Twitter is nog altijd maar een fractie van het aantal twitteraars. En genomen over het aantal Nederlanders is het maar een fractie van een fractie die zich geroepen voelt uit te spreken! De meeste Nederlanders zijn stil en moeten maar geloven dat een krant gelijk heeft als iets viral gaat.
Of, misschien, zijn de meeste Nederlanders slimmer dan je zou denken. Terwijl Twitteraars, Facebookers en Instagrammers elkaar verbaal kapot maken kijken zij, glimlachend, van een afstand toe. Want, net als de Romeinen van vroeger, was kijken naar een gladiatorengevecht leuker dan meedoen. Iets wat de meeste Romeinen ook wel lieten. En geen beter vermaak dan leedvermaak.