“Heeft u al last van bezorgschaamte?” Het was een kop die mijn aandacht trok. Bezorgschaamte. Wat was dat nu weer? Zonder in te gaan op de betekenis, ja ik heb wel eens last van bezorgschaamte. Dat is vooral schaamte voor wanneer er iets bezorgd wordt en ik er niet ben om het aan te nemen. Gelukkig zijn mijn overburen altijd bereid om een pakketje aan te nemen. Maar het is toch een soort tocht van schaamte om de straat over te steken en daar te vragen om een pakketje.
Of de overtreffende trap. Een paar weken geleden had ik een pizza besteld. En om de een of andere reden hoorde ik de bel niet. Stond ineens mijn overbuurman in de kamer met mijn warme pizza. Waarom ik de bel niet hoorde is mij nog steeds een raadsel. Maar ik schaamde mij behoorlijk. Mijn huis was niet voorbereid op bezoek, en bovendien had hij eerder door dat er iemand aan mijn bel stond dan ik.
Maar bezorgschaamte heeft hier niets mee te maken. Het gaat over mensen die te pas, en te onpas, dingen bestellen en laten bezorgen. Pakketjes van Bol, Aliexpress, Wehkamp en andere aanbieders. Blijkbaar is het een hype om je ervoor te schamen. Of zo willen de winkeliers in Amsterdam. Zij kunnen niet opboksen tegen de lage prijzen die bezorgers hanteren. Deze zijn over het algemeen lager dan twee minuten parkeren in de hoofdstad. En ze pleiten ervoor dat er bijbetaald moet worden om dingen thuis te laten bezorgen.
De steden slibben in de ochtend dicht met mensen die naar het werk gaan. En overdag zijn ze vergeven van de busjes van verschillende bezorgbedrijven. Chauffeurs die voor een paar cent per pakje naar de voordeur rennen.
Het is de evenknie van vliegschaamte. En dat heeft niets te maken met het bekennen dat je te bang bent om in een 737 max 8 te stappen. Vliegschaamte is de schaamte die je zou moeten voelen wanneer je een vliegtuig in stapt en willens en wetens het milieu en de aarde naar de klote helpt. Dat de mensen in Hoofddorp de slaap niet kunnen vatten omdat jij een goedkopere nachtvlucht hebt geboekt.
Ik kijk naar deze woorden en denk. Nee! Ik heb geen last van vliegschaamte. Of bezorgschaamte. Het zijn ook niet de juiste woorden, want wat is schaamte nu eigenlijk? Een ongemakkelijke situatie, een situatie die je raakt. Dat doet een vliegtuigstoel anno 2019 dan weer wel. Maar dat is niet de schaamte die ik bedoel.
Ik schaam mij nog ouderwets voor werkelijk ongemakkelijke situaties. Als ik in de supermarkt iets van het onderste schap moet hebben en ik weet dat bij het bukken mijn behaarde pingleuf voor iedereen te zien is. Voor een verkeersfoutje. Iets vergeten af te rekenen bij de zelfscan en dan betrapt worden. Voor het openen van de internetbrowser om iemand iets te laten zien en dat er een naakte dame van een natuursite te zien is.
Want bezorgschaamte? Waarom zou je geen gebruik maken van het gemak om iets aan je voordeur bezorgd te hebben? Ja, het is misschien niet helemaal humaan. Maar er zijn andere voordelen. Je kunt ook in een file gaan staan en je benzineslurper in een stad neerzetten om te veel te betalen voor een parkeerplek. En vliegschaamte? Hoe moet je anders op verre bestemmingen komen? De trein? De auto? Hoe kom je op de Canarische Eilanden? Er ligt nog steeds geen brug, en een veerboot loopt ook niet op zeewater.
Het doet mij denken aan een liedje van Harrie Jekkers. Leve de schaamte noemde hij het. Het verhaalt hoe mensen zich niet meer schamen. Maar dan voor dingen waarvoor mensen zich nog wel echt zouden moeten schamen, in zijn ogen. En nee, dat gaat niet over bezorgschaamte of vliegschaamte.