Ik weet het nog goed. Het was op de basisschool en we waren net klaar met gym. Niet mijn favoriete vak. De jongens gingen naar de jongenskleedkamer, en de meisjes naar de meisjeskleedkamer om te douchen. Terwijl we ons afspoelden ontstond er gejoel in de kleedkamer. Iemand had een zak chips open getrokken en de net verbrande calorieën werden met dezelfde gang weer aangevuld. Het moest snel voor de leraar ons zou betrappen.
“Je kunt zo gratis chips krijgen.” Pochte een van mijn klasgenootjes. “Achterop staat een nummer, en als je dat belt krijg je gratis chips.” Ik wilde dit wonder ook wel eens zien en keek op de achterkant van de buil. Inderdaad stond er een telefoonnummer en het gevleugelde, voor Nederlanders heilig woord: “gratis”. Maar zelfs mijn onderontwikkeld kinderbrein wist dat dit niet automatisch gratis chips betekende.
“Dat betekent dat het nummer gratis is.” Beet ik mijn klasgenootje toe, misschien ook een beetje teleurgesteld dat het wonder van de gratis chips niet bleek te bestaan.
“Natuurlijk niet! Anders zetten ze er toch nooit gratis bij?” Was het verweer. In elk geval om lang verhaal kort te houden: ik kreeg ze niet aan het verstand dat gratis niet sloeg op de chips maar op het informatienummer.
Nu vraag ik mij wel af wie er nu dat informatienummer belt. Mij lijkt het dat er een verveelde secretaresse, of secretaris, de hele dag verveeld naast een telefoon zit te wachten. Hopend dat er vandaag iemand zou bellen. Want waarover zouden mensen bellen? Klachten, waarschijnlijk. Maar over overheerlijke chips valt niet te bellen. Ik denk dus ergens dat een van de weinige belletjes inderdaad basisschoolkinderen zijn die hopen op gratis chips. Ik zag in elk geval geen reden om te bellen… toen.
Enkele jaren later deed ik samen met mijn moeder boodschappen en zagen we een nieuw soort koekjes. Geïnteresseerd naar de smaak laadden we deze bij op de kar om er thuis, onder het genot van een film, van te eten. Helaas viel de smaak tegen. Wat het was wisten we niet zeker, maar het leek alsof er teveel peper in de koek was beland. We twijfelden of dit de smaak was die hoorde, of dat we een slechte lading hadden gekregen.
In elk geval besloten we in de pen te klimmen en de koekjesfabrikant te vertellen dat de koekjes niet te eten waren. We vonden het gewoon onze plicht om ze te waarschuwen. Iemand zet een product op de markt, en dat product is niet lekker. Als goede consument dien je ze te wijzen op het gevaar van een slecht product. Het duurde een week of wat, en ik was de brief allang vergeten, toen ineens een doos en een excuusbrief op de mat belandde.
De fabrikant gaf toe dat er bij het maken van de koekjes iets fout was gegaan en zond ons een doos met gratis koekjes toe. Wij blij en ik dacht dat we inderdaad de gratis koekjes code hadden gekraakt. Maar toch vond ik het ergens niet fair. We waren niet uit geweest op gratis koekjes, maar deden het uit de goedheid… nou ja, we hadden in elk geval gratis koekjes.
Nog één keer heb ik een brief geschreven aan een ander bedrijf. Deze deed, en doet, in maaltijdpakketten. Tijdens het koken kwam ik erachter dat ik een zakje met kruiden miste. Weer klimde ik in de pen en wees de wereldgerechtenfabrikant erop dat het ontbreken van kruiden de smaak niet ten goede kwam. Nu was het wel dubbel, aan de ene kant wilde ik ze inderdaad waarschuwen voor ontbrekende zakjes. Aan de andere kant landde er een paar weken later weer een doos met een excuusbrief en maaltijden op de mat. Makkelijk verdiend en smakelijk eten.
Het avontuur kwam ten einde toen een van mijn broertjes het kunstje probeerde bij een dropfabrikant. Hij stuurde een bericht dat er iets mis moest zijn met de drop, niet dat er iets mis mee was. Behalve dat de zak leeg was misschien. De Kleine was helaas niet van gisteren en hij kreeg een bericht terug dat ze er niet in trapten. Geen gratis drop dus.
Bovendien vond ik het een beetje slecht voor mijn geweten. Ik hoef geen gratis spullen, ik wil de mensen enkel wijzen op het feit dat hun product gebrekkig is. Een lering voor de volgende keer. Maar oh, wat zou ik graag nog een fabrikant betrappen op een fout product. Want bellen voor gratis chips kan misschien niet. Maar het lijkt wel te werken!