Ik heb getwijfeld hierover te schrijven. Ten eerste is het niet de eerste keer dat ik dit onderwerp aanstip. Ten tweede is het een vervelend onderwerp. Maar soms moeten bepaalde dingen je van het hart. Zo ook deze gebeurtenis van de afgelopen vijfde december…
Eerder dit jaar boekte ik een record. Normaal doe ik een kwartier over het ritje van mijn werk naar huis, en andersom. Mijn record is dertien minuten. Maar dat was tijdens de eerste maanden van de lockdown en had ik alle verkeerslichten mee. Dus die tijd telt eigenlijk niet. Maar waar er een record is van de kortste tijd is er uiteraard ook een record voor de langste tijd.
Die heb ik nooit bewust bijgehouden. Het zal ongeveer op een uur gelegen hebben en zijn geboekt bij een sneeuwbui. Jaren terug was het langzaam rijden en vroeg ik me af waarom dat zo moest zijn? Ja, er lag sneeuw. Maar de weg was goed begaanbaar. Tot ik met de auto de brug over was. Aan de kant van Brabant loopt die af. En daar lag een pak sneeuw die was aangestampt tot spiegelglad ijs. Remmen kon niet en gas geven ook niet. Het was glijden tot onderaan de brug, waar weer grip was.
De brug. Dat is een beetje de spil van dit verhaal. De Merwedebrug is een object gebouwd in 1961 en overspant de Merwede tussen Gorinchem en Altena. Het is de hoofdader voor het verkeer van Utrecht naar Breda en alles wat noordelijker of zuidelijker en daartussenin ligt. Daarbij komt ook nog knooppunt Gorinchem, vlak na de brug. Die moet het verkeer verwerken dat uit andere richtingen komt. De brug beschikt over twee keer twee rijstroken. Twee zuidelijk en twee noordelijk. Er is geen vluchtstrook, en de linkerbaan is smaller dan normaal zodat het voor vrachtwagens verboden is om in te halen.
Nu is de brug al meer dan zestig jaar oud. En het verkeer van zestig jaar geleden lijkt in het niets op het verkeer van vandaag. De afgelopen jaren is de brug meerdere malen in een vlaag van paniek opgeknapt. Het toppunt was in 2017 toen er terstond geen vrachtverkeer meer over de brug mocht en een werkeiland onder de brug werd geplaatst. Maanden waren werklui bezig met het aanbrengen van pleisters over de zwakke plekken.
Afgelopen paar maanden is de brug elke avond, en elk weekend, deels of helemaal afgesloten geweest omdat de spankabels ingetapet moesten worden. Vorig weekend zou de brug ook afgesloten zijn geweest voor asfaltwerkzaamheden. Maar dat werd wegens het weer uitgesteld.
De Merwedebrug is een van de hindernissen die ik moet nemen. Er is geen andere directe weg om thuis te komen. De alternatieven zijn autoveren die dertig kilometer toevoegen aan de reisafstand. Of over andere bruggen die elk meer dan vijftig kilometer toevoegen aan de reisafstand. Maar ik ben niet de enige die gebruik wil maken van de brug.
Wanneer de brug een probleem heeft neemt de reistijd kwadratisch toe. Afgelopen voorjaar besloot ik als een record te beschouwen. Op de brug was een ongeluk gebeurt en alle rijbanen werden afgesloten. Vastbesloten om toch die brug te nemen, en zonder te weten hoe lang het nog duurde, besloot ik te blijven staan en wachten. Het duurde toen drie uur voor ik thuis was!
Als ik was omgekeerd en ik had een andere route genomen, die van vijftig kilometer extra over Zaltbommel, zou ik er een uur langer over gedaan hebben in plaats van drie uur!
Dinsdagmiddag, vijf december, kwam er al een nieuwsbericht binnen. Het uitgestelde onderhoud had ervoor gezorgd dat het wegdek nu zo beschadigd was dat het niet meer veilig was om te rijden en er werd een rijstrook afgesloten. De brug deed nu dus maar voor de helft dienst. En over die helft moest al het verkeer van Utrecht tot Dordrecht en Leerdam dat naar het zuiden wilde worden geperst. Van uiteindelijk vijf overbelastte rijstroken moest één rijstrook worden geschapen.
Toen ik uit het werk vertrok en meteen al in de file kwam besloot ik het anders aan te pakken. Niet wachten op een nieuw record! Ik ga een andere route zoeken.
Tijdens het zoeken van deze route heb ik alle fases van de rouw doorlopen. Ik heb gelachen, gejankt, gevloekt en getierd. Mijn avond sijpelde weg. Minuut na minuut. Uur na uur. Ik kon het het verkeer om mij heen niet kwalijk nemen. Iedereen wilde naar huis. Maar het schoot niet op. Er was maar één schuldige, of eigenlijk een heel leger.
Nu is het zwak om de politiek iets aan te rekenen, of de ambtenarij. Maar dat ga ik in dit geval toch doen! Vanaf mijn kindertijd zijn er al plannen om de brug te vervangen. Ik kan me nog een plan herinneren dat door de ondernemers in Gorinchem en de toenmalige onafhankelijke gemeenten van Altena werd aangedragen. Een hangbrug met één pilaar, prachtige lichteffecten in die pilaar en twee verdiepingen! Een verdieping voor interlokaal verkeer, en een verdieping voor lokaal verkeer. En ruimte voor de lang gedroomde spoorlijn Utrecht-Breda.
Maar dat is er niet gekomen. En de vele andere alternatieve plannen ook niet. Toen ik nog columns voor de krant schreef ben ik bij een bijeenkomst geweest waar de nieuwe bruggen waren ingetekend, net als het hele traject van de A-27 van Utrecht tot Oosterhout. Twee bruggen zouden worden aangelegd. Elk met vier rijstroken en een vluchtstrook.
Maar nog voor er een schop de grond in is is daar al klad in gekomen. Nu lijkt het erop dat er maar één brug komt. De politiek kibbelt, en kabbelt, rustig door terwijl de huidige brug letterlijk met tape aan elkaar hangt! En ik heb mijn record scherper gesteld.
Pakjesavond was ik na vier uur eindelijk thuis. Ik dank iedereen die dit record mogelijk heeft gemaakt.