Vergankelijkheid

Mijn favoriete serie is verdwenen! Jaren terug werd ik gegrepen door de serie Community. De serie gaat over zeven buitenbeentjes die aan een Amerikaanse Community-College studeren en langzaamaan vrienden worden. Ik keek het toen het op Comedy Central werd uitgezonden. Daarna downloadde ik de afleveringen en toen was ineens het laatste seizoen en de laatste aflevering in 2015.

Ik was de serie min of meer vergeten tot die in 2020 ineens op Netflix verscheen. En wederom raakte ik eraan verslingerd. Zo erg zelfs dat ik elke ochtend, tijdens het ontbijt, een aflevering keek. Dit bleef ik trouw doen, zelfs toen de serie verdween van Netflix en daarna werd aangeboden door Amazon Prime en uiteindelijk Viaplay. Ruim vijf jaar startte ik bijna elke werkdag met een aflevering van Community.

Er zijn maar 110 afleveringen. Dus ik heb de serie heel vaak herhaald en heel vaak opnieuw bekeken. Maar die tijd is nu voorbij. Ineens stond er bij Viaplay een aftelklokje. Deze serie zou over 30 dagen verdwijnen. 29. 28. 27… 10, 9… 23 uur… ik wachtte in spanning af en keek stug door naar de afleveringen die ik al talloze keren had gezien. De serie zou vast wel op een nieuwe streamingdienst verschijnen. Zo ging het de hele tijd al.

De uren werden weer minuten en toen… was het weg! De avonturen van Abed, Britta, Pierce (gespeeld door Chevy Chase) ze waren verdwenen! Erger nog: ze kwamen niet meer terug! Niet op een Netflix. Niet op een Videoland of Disney of welke dienst dan ook!

Terwijl ik zwelgde in zelfmedelijden moest ik denken aan de klassieker The Time Machine. Een boek van H.G. Wells en meerdere keren verfilmd. Een professor vindt tijdreizen uit en besluit naar de toekomst te reizen. Terwijl voor zijn ogen de wereld vergaat splitst het mensenras zich op in mensen en morlocks. De morlocks leven ondergronds en jagen op de mensen die bovengronds in een idyllisch paradijs leven.

Wat de professor vooral erg vindt is dat de mensheid, behalve gesplitst, zijn kennis heeft verloren. Alles wat ooit was. De daden van helden, de uitvindingen van wetenschappers en de kennis over het universum waren letterlijk tot stof vergaan.

Nu zie ik het verlies van Community niet als zoiets dramatisch, maar het is een angst die bij een hoop mensen leeft. Onze technologie gaat steeds vooruit. Foto’s werden films die op lange linten stonden. De linten werden videobanden. De banden werden DVD’s, de DVD’s werden Blu-Ray. En nu is de mensheid massaal aan het streamen geslagen. Door dat streamen kan content zomaar ineens verdwijnen. Maar waar blijft het?

Wat gebeurt er met films, muziek, geluiden, foto’s en documenten die niet meer te gebruiken zijn? Wat als er geen enkele dvd of cd-speler is? Wat als de stekker uit een platform als Youtube of Netflix gaat? Wat als door oorlog of een kosmische gebeurtenis onze technologie waardeloos en onbruikbaar wordt? Wat niet is opgeschreven op papier, of in steen is gebeiteld, zal onherroepelijk verdwijnen.

We zien het al gebeuren met computerspellen en programma’s die voor oudere computers geschreven zijn. Er is eigenlijk geen manier om ze nog op moderne systemen draaiende te krijgen wanneer ze niet worden aangepast. En wanneer dat gebeurt dan is iets waar iemand ooit aan heeft gewerkt, hoe revolutionair ook, voor altijd verloren. Vooral in deze wereld waar we over zijn gegaan van een recht op bezit naar een recht op gebruik.

Vorig jaar werd er al geprobeerd om dit probleem op de agenda van de Europese Unie te krijgen. Er zijn al genoeg gaten in de geschiedenis waar kennis lijkt te verdwijnen. De ineenstorting van de bronstijd. Het afbranden van de bibliotheek van Alexandrië. De vroege middeleeuwen na de val van het Romeinse Rijk.

Laat onze gemakzucht niet aanleiding zijn voor een nieuw gat in kennis omdat we geen idee meer hebben hoe die kennis te gebruiken.

Ik heb wel meteen de koe bij de hoorns gevat en de hele serie op DVD besteld. Zolang dat nog werkt…