In deze tijd van sociale, internationale en politieke onrust was het blijkbaar tijd om weer een keer te maken te krijgen met een echte vijand. Geen terrorist die ons bedreigde of een dreigende oorlog, maar voldoende om maatregelen te nemen. Woudrichem kwam landelijk in het nieuws toen ze haar poorten sloot en het vee werd naar een veilige plaats gebracht. Het land kwam in stelling tegen de vijand die Nederland al eeuwen teistert: het water. Ik herinner mij nog dat ik als klein jochie bij mijn moeder achterop de fiets zat terwijl ze de dijk bij Sleeuwijk beklom. Daar stonden meerdere verontruste bewoners te kijken naar het water dat, in mijn herinnering, tegen de rand van de dijk klotste. Zware bakwagens stonden klaar om een geslagen lek snel te dichten. Het was 1995, gebieden werden ontruimd en de dijken werden in de gaten gehouden. Er werd zelfs een nationale actie opgezet.
Maar als ik nu het boek dat over die (bijna) ramp nalees en naar de foto’s kijk doet het aan als een spannend jongensboek. Een gebeurtenis net zo ver weg en ongrijpbaar als de maanlandingen of tweede wereldoorlog. We zijn sinds die tijd verder gegaan en hebben een hoop gedaan om herhaling te voorkomen. De dijken zijn verhoogd en er wordt nog elk jaar aan gewerkt. De waterhuishouding is op orde gebracht en bovendien zijn er overloopgebieden gemaakt. Dijken zijn doorgestoken en polders zijn opengesteld om water op te vangen wanneer het te hoog zou worden.
Ik was altijd mordicus tegen Ruimte voor de Rivier. Het gaf mij gedachten aan het “Verdrag van München” waar de Britse premier Neville Chamberlain een deal sloot met Hitler om vrede te behouden. De meest bekende foto is dat hij met een papiertje staat te zwaaien en beweerde dat het vrede zou blijven: “peace in our time!” Uiteindelijk bleek die vrede onhoudbaar en het verdrag niets meer dan nutteloos. Zo voelde voor mij Ruimte voor de Rivier. Een verraad, want het kolkende water zou alleen maar meer gebieden eisen tot er uiteindelijk niets meer te eisen viel. Wij hier in Altena moesten onze kostbare grond opgeven opdat ze in Rotterdam droge voeten zouden houden!
Wij brachten de offers omdat zij die niet wilden geven! Maar goed, dat was toen. Inmiddels ben ik van mening veranderd, en vooral omdat het toch lijkt te werken. In plaats van angstige mensen op de dijk zijn het vooral dagjesmensen die bewonderend kijken naar de nu zeer brede rivier en het veranderde landschap. Er wordt met geen woord gerept over evacuaties van hele gebieden. De controle van de dijken is opgevoerd, maar er liggen nog geen noodplannen klaar. Men lijkt dit te nemen zoals het is.
Het is geen kwestie van betegelde tuinen. Dit kan niet teniet worden gedaan door een tuintegeltax. Dit is gewoon iets natuurlijks en er is geen paniek of angst. Vandaar dat het verslag van het hoogwater nu nogal vreemd aandoet. Het is niet meer dan een verandering van het gebruikelijke. Er staan geen angstige mensen op de dijk, er zijn geen evacuaties. We slapen rustig achter onze dijken. De eeuwige strijd die we voeren tegen een echte vijand, en deze slag hebben we gewonnen.