Stilte voor de Storm

Elk jaar kijk, en herdenk, ik met beelden van de Nationale Dodenherdenking op de Dam. De “enige echte” vind ik. De koning legt een krans, een scholier leest een gedicht, of een verhaal en het wordt ondersteund door “tot de Doden” een muziekstuk van Rob Goorhuis die het baseerde op een gedicht van Ed Hoornik.

Wanneer de taptoe heeft geklonken, en de twee minuten stilte in gaat, zou je, volgens de officiële tekst, moeten herdenken volgens de volgende tekst: 

“Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna.”

Maar er is natuurlijk niemand die je tijdens die twee minuten aanspreekt als je gedachten even schieten naar andere conflicten die spelen, of hebben gespeeld. Van de jongens die in de eerste wereldoorlog hun leven waagden en verloren. Burgers die tijdens aanslagen, waar ook ter wereld, omgekomen zijn. En misschien zelfs aan de Duitse soldaten die, verblind door de valse belofte van heldenroem in de vleesmachine werden geworpen.

Persoonlijk denk ik niet verder dan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. De miljoenen mensen die werden afgevoerd naar de kampen. De soldaten van alle naties die zich inzetten om Europa en Azië te vrijwaren van een duister, mensonterend systeem. Burgers die probeerden te voorkomen dat mensen enkel op aanname van een pseudo-wetenschappelijke definitie werden afgevoerd naar de ovens der vernietiging in het oosten en daarbij hun leven verloren. Dat is al lastig genoeg te bevatten tijdens de twee minuten stilte.

Maar sinds koninginnedag 2009 kijk ik toch met een beetje meer spanning dan normaal naar de Dodenherdenking op de Dam. Dat werd onderstreept door de zogenaamde “damschreeuwer” in 2010.  Ik stond ongelovig vloekend voor de televisie toen ineens talloze mensen het kordon verbraken en in paniek alle kanten op stormden. De koninklijke familie werd allerijl weggevoerd naar een veilige plek.

Het duurde even voor duidelijk werd wat er precies was gebeurd. In eerste instantie werd nog gedacht aan een bom en een verijdelde aanslag. Een koffertje was zelfs met spoed door een agent te paard van de Dam af gereden en in de geopende bouwput van de Noord-Zuidlijn geworpen. Uiteindelijk bleek de soep niet zo heet te zijn als aanvankelijk gedacht. Het bleek een idioot te zijn die het gewoonweg op een schreeuwen had gezet. Helaas op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats, met paniek als gevolg.

Dat zag niemand aankomen. Dit jaar gloort er helaas wel een rampspoed aan de horizon. Was het vorig jaar enkel de respectloosheid van de omgekeerde vlaggen. Nu zijn het protestacties waar men bang voor is. Een paar jaar geleden wilden er al mensen lawaai gaan maken tijdens de twee minuten stilte. En dit jaar is dat onderwerp helemaal terug wegens een schermutseling op een plek waar het al tweeduizend jaar oorlog is.

Respectloos? Zeker! En waarom zou je het doen? Je weet dat het niet populair is om juist de herdenking als politiek statement te gebruiken. Het is juist het moment dat je moet gedenken dat je de overige minuten, uren, dagen, weken en maanden van het jaar in vrijheid alles mag beprotesteren wat je wilt! En, zoals ik al eerder aanhaalde, het staat je vrij om in stilte te gedenken wat je wilt. Wil je denken aan de strijders van het IDF die proberen gijzelaars vrij te krijgen, of aan de gijzelaars die nog vast zitten? Dan staat dat je VRIJ. Wil je denken aan de onschuldige burgers die vastzitten in het spervuur tussen het IDF en de ontvoerende terroristen. Dan staat dat je VRIJ. Ben je een echt randfiguur en wil je ontvoerende terroristen gedenken. Zelfs dat staat je VRIJ.

In stilte.

Ik ben dit jaar dan ook half van plan om naar RTL te kijken en de Waalsdorpervlakte waar ik nog geen aankondiging of gerucht van protest over heb gehoord. En ik zal blij zijn wanneer we lekker terug kunnen naar een gezapige discussie in plaats van dit claimende gezeik.

Aan de andere kant, volgend jaar valt vier mei op een zondag. En ook dat is dan weer, net als jaren terug, gezeik.