Sinterklaas is in het land. Ons eigen ouwe feestje met commerciële aanhangsels. Toen ik de folders doorbladerde zag ik de oude knar naast een paar aantrekkelijke vrouwen staan in de hoop parfum aan te kunnen prijzen. In een poging het kinderfeest relevant te houden voor parfum had de reclamemaker ook een tweetal kinderen aan de haren erbij getrokken. Maar zelfs die stunt kon bij mij niet de vraag beantwoorden wat “parfum+vrouwen+Sinterklaas=?” zou moeten zijn. Het heeft iets wanhopigs eigenlijk.
maar December nadert nu eenmaal met rasse schreden en het is tijd om de rekening te plunderen en je naaste een cadeau te doen. Met Sinterklaas, met kerst, of met allebei. En gisteren was een fenomeen dat dan als een geschenk uit de hemel komt vallen. Het is alleen bekend onder de engelse benaming: Black Friday. Dit kan een uitvloeisel zijn van de toenemende Halloween-sfeer. Maar dat heeft hier niets mee van doen. Black Friday is een van oorsprong Amerikaans verschijnsel.
Volgens Wikipedia is het de dag na Thanksgiving, de dag dat de Amerikanen vieren dat de inlanders de pilgrims te eten gaven waarna de Amerikanen zich ten doel stelden om de inlanders uit te roeien. En een jaarlijkse massamoord op kalkoenen te beginnen. Op deze, doorgaans, vrije dag gaan de Amerikanen massaal aan het kopen voor het kerstseizoen. De winkels springen hierop in door hoge kortingen te geven, of acties als “de eerste tien mensen krijgen…” en dus buitelen Amerikanen, letterlijk, over elkaar om als eerste de winkel in te komen.
Nog leuker vind ik de naamgeving van de dag. Vriendje Wiki geeft hier twee antwoorden op: Of het is de verkeersdrukte in Philadelphia die in de jaren vijftig ontstond op de dag na Thanksgiving. Of het is de benaming voor de boeken van winkeliers die voor het eerst van het jaar in de zwarte cijfers mogen schrijven en dus winst boeken. Mijn theorie was echter juist de vele gewonden en schade die ontstaat door de Amerikanen zelf. Net als Zwarte Zaterdag in europa een moment is om te mijden is Black Friday niet het moment om iets kleins te kopen.
Het is natuurlijk hilarisch om de beelden te zien van deuren die uit de sponningen worden gerukt. Mensen die onder de voet worden gelopen en personeel dat het letterlijk op een rennen zet zodra de deuren open gaan en kooplustige mensen als een horde op hol geslagen gnoes de winkel in rennen. Eenzelfde fenomeen was een paar weken geleden. Singles Day. De elfde van de elfde. Dat is niet alleen de start van het carnavalsseizoen. Maar ook de dag dat Chinezen aan het kopen slaan. Groot gemaakt door de Chinese Alibaba. Het wordt ook daar groots gevierd met feestjes en uiteraard kopen, heel veel kopen. En vooral voor jezelf, want Singles Day is vooral voor Singles.
En nu kruipt dit door naar Nederland. Black Friday bekeek ik tien jaar geleden over het internet en ik lachte er vooral om. Zes jaar geleden hoorde ik voor het eerst van Singles Day, en alleen maar omdat Alibaba de inmiddels gevallen acteur Kevin Spacey in zijn glansrol als President Francis Underwood bereid had gevonden om de dag aan te prijzen. En nu moet die gekte ook hier komen?
Nu is het niet dat ik vind dat wij beter zijn. Absoluut niet. Met speciale koopavonden en zondagen voor Sinterklaas en Kerst en daarbij kortingen zijn wij geen haar beter. En de mensen die bij de intocht van Sinterklaas over elkaar heen buitelen maakt geen betere reclame dan de Amerikanen en Chinezen op hun koopdagen. Wij hebben al genoeg gekte zonder al die koopdagen. En ook daar gaan we lekker over klagen. Want als wij beter zijn in iets dan kopen dan is het wel klagen. Maar misschien is het beter om te lachen om de idiotie van de mens.
Om af te sluiten het spreekwoord dat het altijd goed doet: Wie lacht er niet die de mens beziet?