Momenteel is AI als woord niet meer weg te denken uit vooral het reclamelandschap. Een afkorting welke vroeger alleen nerds, geeks en gamers interesseerde heeft de massa bereikt. En deze massa wordt aan de ene kant bang gemaakt voor AI, en aan de andere kant fascineren de mogelijkheden van AI hen.
Wie naar een reclameblok luistert wordt murw geslagen met de term AI. AI voor beleggingen. AI voor brillen en lenzen. AI heeft geholpen bij het bouwen van auto’s. AI helpt bij het uitpluizen van onderzoeksresultaten…
Maar wat hebben we geleerd in de afgelopen delen? Dat dit geen werkelijke AI is. AI zoals mensen het begrijpen in de vorm van ChatGPT gaat niet helpen bij het bouwen van een auto of helpen met het scherpstellen van brillen en lenzen.
Ten eerste is ChatGPT een LLM. Een Large Language Model (Groot TaalModel). Een veredelde chatbot die geleerd heeft te reageren op wat gezegd wordt en aan de hand van wat gezegd is terug praat. LLM is geen AI. Het is op z’n hoogst iets wat ik zelf omschrijf als A-AI. Kunstmatige-Kunstmatige Intelligentie. Het geeft de indruk van werkelijke Kunstmatige Intelligentie. Maar het is nog altijd gebonden aan de regels van alles wat we hebben uitgevonden over AI.
Het doet zelf niets, het maakt reacties en doet dat op een manier waarop het volgens de algoritmes moet reageren. Het denkt niet eens na. De reactie van een LLM is de conclusie van een grondige berekening. Niet ingegeven door emotie, vrije wil of eigen initiatief. Het lijkt in geen enkel geval op menselijke intelligentie.
Dit plaatst de huidige AI, of LLM’s, tegenover de robots van de Matrix, die dat wel hebben. Of een andere film die de kern van deze hele serie raakt: AI - Artificial Intelligence (2001). Deze film speelt zich af in de nabije toekomst waar robots op mensen lijken. Ze zijn uitgerust voor specifieke taken. Tot een van de bedrijven besluit een nieuwe robot op de markt te brengen en die doopt tot een “liefdesrobot”. Niet een in de lijn van prostitutierobots, maar een robot in de vorm van een kind. Eentje die in staat is tot onvoorwaardelijke liefde.
De kijker volgt de avonturen van het eerste prototype, David (gespeeld door Haley Joel Osment). De film gaat, op de achtergrond, de discussie aan of een robot die in staat is tot liefde ook in staat is tot geweld en haat. Omdat David de eigenschappen heeft van een kind is hij in zijn gedragingen veel uitgebreider dan een “normale” robot. Hij gaat competitie aan om liefde te kunnen winnen en wanneer hij in handen valt van robothaters pleit hij voor eigenbehoud.
Dit choqueert de menigte aan mensen die robots op elke mogelijke manier proberen te vernielen voor hun eigen plezier. Deze gaan normaal gewillig mee in deze praktijken. Maar dit is de eerste keer dat een robot pleit voor zichzelf. Dit overtuigt de bezoekers dat David een echt jongetje is.
Dit is iets wat AI, of LLM’s, niet doen! Bedenk ook hoe schokkend het zou zijn wanneer je een computerspel afsluit en een van je tegenspelers smeekt om dat niet te doen omdat ze dan niet werkelijk meer leven!
Wat David ook anders maakt dan de meeste robots, of moderne AI, is zijn eigen initiatief. Op gegeven moment besluit hij om verstoppertje te gaan spelen met zijn “moeder”. Omdat deze op de WC zit is ze niet gediend dat ze hem weet te vinden. Maar AI is niet in staat tot eigen initiatief. En, voorlopig in elk geval, zeker niet wanneer de gebruiker van die AI hier niet op zit te wachten.
Wat maakt dus de plotselinge hausse over AI zo ergerlijk? Niet alleen de taalverloedering. Ik maak me daar ook schuldig aan, maar in het Nederlands hebben we daar gewoon het woord Kunstmatige Intelligentie voor. Ik denk, persoonlijk, dat we AI verkiezen omdat KI ook een afkorting kan zijn van “Kunstmatige Inseminatie”. Dat heeft weer niets te maken met AI.
Maar ook, zoals ik de hele tijd probeer duidelijk te maken. Dat huidige AI geen AI is. Het zijn voorgeprogrammeerde reacties. Het zijn algoritmes die het werk doen. En de meeste bedrijven die ermee adverteren maakten al jaren gebruik van diezelfde algoritmes. De enige reden dat ze nu het woord AI, te pas en te onpas, gebruiken is omdat het voor mensen herkenbaar is als nieuw, spannend. En dat is weer het gevolg van de plotselinge opkomst van LLM’s en de angsten die daarbij komen kijken.
AI wordt dus misbruikt als marketingtool. Men heeft ervan gehoord en wil het. Net als een paar jaar terug alle televisies 3D moesten zijn. Of 4K. En aanbieders van telefoonabonnementen te pas en te onpas 4G en later 5G gebruikten. Wellicht dat dat laatste een betere vergelijking is. Techneuten droomden van 5G en wilden het hebben, normale gebruikers weten dat techneuten het willen en volgen gewillig. En een laatste groep weet dat techneuten het willen en zijn er bang voor. Zo bang zelfs dat ze, soms gewelddadige, tegenstand gaan geven.